Sen là loài hoa dễ trồng và có sức sống mãnh liệt. Vì vậy không có gì khó hiểu khi từ Bắc đến Nam, bất kì nơi đâu chúng ta cũng có thể bắt gặp những cánh sen hồng đang tỏa hương thơm ngát. Thế nhưng, nếu thử đi dọc dải đất hình chữ S này, bạn sẽ bất chợt nhận ra rằng Đồng Tháp mới thực sự là miền đất của sen hồng.
Nơi đây với những cánh đồng sen bạt ngàn hội tụ đủ các loại hoa sen đang đua nhau khoe sắc. Còn gì tuyệt vời hơn khi giữa khung cảnh thanh bình ấy lại rộ lên một vùng đất ngập tràn sắc sen. Hãy cùng theo chân Đất Sen Hồng để khám phá nhiều hơn về sen Đồng Tháp nhé!
Khám phá những đồng sen ở Đồng Tháp
Đồng sen Tháp Mười
Được mệnh danh là xứ sở sen hồng, nên Đồng Tháp có rất nhiều những đồng sen rực rỡ. Không khó để chúng ta có thể bắt gặp những ao, hồ, kênh, rạch phủ đầy sắc sen. Thế nhưng nổi tiếng nhất chính là đồng sen Tháp Mười. Cách TP.HCM khoảng 170km về hướng Nam, đồng sen Tháp Mười nằm yên bình trong một vùng quê thuộc xã Mỹ Hòa, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp.
Với diện tích gần 20ha, nơi đây được bao phủ hoàn toàn bởi sắc hồng của đài hoa sen đang e ấp trong những chiếc lá màu xanh biếc. Không gian rộng lớn này là nơi mà bất cứ ai cũng sẽ được thỏa sức chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa sen mà không cần phải chen lấn.
Đồng sen Tháp Mười đẹp nhất vào mùa hè, kéo dài từ khoảng đầu tháng 5 cho đến tháng 8, tháng 9. Đây là thời điểm mà những đóa sen hồng được vươn mình khoe sắc dưới ánh nắng chói chang. Những đóa hoa sen nở ngút ngàn trên mặt nước mang đến một bức tranh tươi đẹp giữa miền đất thanh bình.
Vào buổi sáng hoa sen có màu trắng hồng, đến trưa những cánh sen sẽ chuyển sang màu hồng nhạt. Và khi về chiều sen lại có màu hồng đậm rồi đỏ thâm cho đến khi mặt trời lặn. Chu kì nở và chuyển màu như vậy sẽ được lặp lại 3 ngày rồi chuyển sang màu tím thẫm trước khi tàn. Thế nhưng, bông này tàn lại có bông khác nở lên. Và chẳng bao giờ Đồng Tháp Mười thiếu đi những bông hoa thơm ngát, rực rỡ.
Theo chia sẻ của người dân địa phương thì từ 15 giờ trở về chiều là khoảng thời gian đẹp nhất của loài hoa thanh tao này. Từng đóa hoa sen nở căng tròn trên mặt nước, gió thổi nhẹ từng cơn đưa hương sen đi khắp nơi. Một mùi hương nhẹ dịu, tinh khiết của đất trời khiến người ta càng muốn yêu thương và gắn bó nhiều hơn với miền đất sen hồng này.
Đồng sen Lấp Vò
Đồng sen Lấp Vò cũng là một khoảng trời bình dị, an nhiên với vẻ đẹp của những cánh sen hồng rực rỡ. Sự pha trộn của màu trắng tinh khôi, sắc hồng quyến rũ và màu xanh bạt ngàn của những đóa sen đã tạo nên một cánh đồng sen trải dài tít tắp đẹp đến nao lòng.
Phước Kiển Tự (Chùa Lá Sen)
Phước Kiển Tự (Chùa Lá Sen) nằm ở xã Hòa Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp. Đây là nơi được nhiều người biết đến với những lá sen to với đường kính từ 1,5 – 2m, mà người có thể đứng lên được.
Loài sen này xuất hiện trong ao của nhà chùa từ năm 1992 và tồn tại cho đến ngày nay. Đây là loại sen lá to, có nhiều gai và rất dày. Xen giữa những chiếc lá sen to khổng lồ chính là những cánh sen màu hồng sẫm. Hoặc đâu đó điểm xuyến một vài bông hoa mới nở với sắc trắng tinh khôi.
Ngoài những địa điểm trên thì khu sinh thái đồng sen Gò Tháp, vườn quốc gia Tràm Chim, khu sinh thái Xẻo Quýt hay địa bàn huyện Tam Nông cũng là nơi luôn có những mùa sen tuyệt mỹ.
Văn hóa Đồng Tháp và những câu chuyện về sen
Trang trí
Trong truyền thống văn hóa từ thời xa xưa của người Việt Nam nói chung và người dân Đồng Tháp nói riêng, hoa sen luôn có một vị trí vô cùng quan trọng. Những bông hoa sen với sắc hồng tươi thắm được rất nhiều gia đình lựa chọn làm vật trang trí cho ngôi nhà của mình.
Mọi người có thể cắm hoa trên bàn thờ tổ tiên, trong phòng khách, ở phòng ngủ hay kể cả là trong gian bếp ấm cúng của mình. Bên cạnh đó, vào những dịp hội họp hay những buổi lễ quan trọng, người ta cũng thích trưng bày hoa sen. Lý do có lẽ không chỉ bởi vẻ đẹp sắc nước hương trời của sen mà vì loài hoa ấy còn là biểu tượng của khí phách thanh cao, liêm chính.
Cùng với vẻ ngoài sang trọng và mùi hương thanh khiết, hoa sen còn gắn liền với rất nhiều điển cố, điển tích của nhà Phật. Đây cũng được xem là hiện thân của Đức Phật với những hình ảnh thiêng liêng về Phật Giáo. Điều đó đã khiến cho các nghệ nhân thủ công mỹ nghệ dành trọn tâm huyết để mang đến những tác phẩm Hoa Sen Gỗ đẹp đến nao lòng. Nếu có dịp ghé thăm một vài gia đình ở Đồng Tháp, bạn sẽ chẳng còn bất ngờ khi Hoa Sen Gỗ được đặt ở vị trí trang trọng trên bàn thờ gia tiên.
Ẩm thực
Với những ai sinh ra và lớn lên ở Đồng Tháp, có lẽ đã quá quen với sự xuất hiện của những cánh sen hồng trong các món ăn. Người dân nơi đây sử dụng triệt để những bộ phận của sen để chế biến hoặc đơn giản là để trang trí trên mâm cơm.
Có thể kể đến một số món ăn tiêu biểu như cá lóc nướng cuốn lá sen non, xôi gói lá sen, gỏi ngó sen, gà hầm hạt sen, canh củ sen, mứt sen, chè hạt sen long nhãn,… Đặc biệt, một đặc sản nổi tiếng gần xa của Đồng Tháp chính là trà sen. Từ những bông sen đẹp nhất của Tháp Mười, qua một vài công đoạn đã mang đến những chén trà ấm nóng với hương vị đậm đà.
Văn hóa – xã hội
Khi bắt đầu bước vào địa phận tỉnh Đồng Tháp, chắc hẳn ai cũng sẽ ấn tượng bởi tấm biển với thiết kế hình hoa sen cách điệu. “Đất sen hồng Đồng Tháp mến chào quý khách” – đó chính là lời mời gọi thân thương nhất với những ai có dịp đặt chân đến với xứ sở sen hồng.
Hoa sen Đồng Tháp đã trở thành hình ảnh biểu tượng của không ít thương hiệu. Có thể kể đến Khách sạn Hòa Bình gây chú ý với mọi khách hàng khi sử dụng hình ảnh “bé sen” khổng lồ đang giơ tay vẫy chào. Bên dưới là slogan “Đồng Tháp – thuần khiết như hồn sen”.
Năm 2007, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp cũng lựa chọn hoa sen làm linh hồn cho hình ảnh biểu tượng của tỉnh. Những cánh sen vươn lên nở rộ chính là thông điệp đầy ý nghĩa về sự phát triển và đi lên của tỉnh Đồng Tháp.
Trong những năm vừa qua, Đồng Tháp đã tổ chức không ít các chương trình, lễ hội gắn liền với hình ảnh của hoa sen như: Lễ hội văn hóa đặc sắc về sen, Lễ hội Sen trời Nam,… nhằm tôn vinh và quảng bá hình ảnh văn hóa, đời sống của người dân với phương châm: Thuần khiết như hồn sen.
Đồng Tháp phát triển sen gắn với phát triển kinh tế
Tạo hóa thật hào phóng khi ban tặng cho mảnh đất Đồng Tháp những ao hồ, kênh rạch đậm phù sa. Để rồi nơi đây trở thành vùng đất của hoa sen và người dân địa phương đang phát triển sen gắn với phát triển kinh tế. Hoa sen chính là một trong năm 5 ngành hàng chủ lực để thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp ở huyện Tháp Mười.
Địa phương này cũng phát triển nhiều sản phẩm chế biến từ các bộ phận của cây sen như sữa sen, nước uống đóng chai tinh chất sen, bánh nhân sen, sen sấy bơ, các loại trà từ sen,… Đặc biệt, thành công nhất có lẽ phải kể đến sản phẩm rượu Hồng sen tửu của anh Ngô Chí Công – một người con của quê hương Đồng Tháp.
Hiện nay, huyện Tháp Mười đang thúc đẩy du lịch theo hướng mới, gắn với phát triển nông nghiệp sinh thái. Trong đó khu du lịch Đồng sen Tháp Mười đang là điểm đến được nhiều du khách yêu thích. Ở đây, mọi người không chỉ được thỏa sức ngắm nhìn những cánh đồng sen dài như vô tận mà còn được thưởng thức ẩm thực từ sen.
Sen Đồng Tháp qua lăng kính của thơ ca, nhạc họa
Với vẻ đẹp tinh khôi mà thiên nhiên ban tặng, hoa sen cứ thế đi vào những tác phẩm nghệ thuật như một lẽ dĩ nhiên. Có rất nhiều những câu ca, điệu hò mà trong đó không thể thiếu được hình ảnh của hoa sen.
“Tháp Mười đẹp nhứt bông sen
Việt Nam đẹp nhứt có tên Cụ Hồ
Bông sen dành để lễ chùa
Cụ Hồ mãi mãi tôn thờ trong tâm.
– Ai về Đồng Tháp mà xem
Bông sen, bông súng nở chen lúa vàng.
– Hò…ơ…ớ…ơ… Ai về Đồng Tháp mà nghe, hương sen trong gió…
Hò…ơ…ớ…ơ… Hương sen trong gió…ờ…lời ai…trao tình.
– Tháp Mười danh thắng tuyệt vời
Đầm lầy muỗi, đỉa, lưng trời hạc bay
Hoa Sen nào của riêng ai
Quê hương chỉ một, không hai Tháp Mười.”
Bên cạnh thơ ca, thì hoa sen cũng vinh dự được tác giả Trương Quang Lục đưa vào bài hát Hoa Sen Tháp Mười, nổi tiếng với phần thể hiện của ca sĩ Thu Hiền.
Ở Việt Nam nói chung và tại Đồng Tháp nói riêng, dường như ai cũng nhắc đến hoa sen với niềm tự hào và kiêu hãnh. Về đất Đồng Tháp thưởng thức hương sen, ngắm những cánh sen hồng đang khoe mình trong nắng, nhâm nhi mấy món ăn dung dị được chế biến từ sen. Đây hứa hẹn sẽ là trải nghiệm tuyệt vời khi đặt chân đến với miền đất sen hồng – Đồng Tháp!
Tác giả: Thư Thư